Nguyen Anh: Chi Lan thiên nga

Lan thiên nga tên gọi chung của một số nhánh lan bao gồm nhiều chi lan khác nhau trong đó có Cycnoches, Clowesia... sở dĩ loài này được đặt tên là thiên nga (Swan orchid) là do cái nhụy của chúng tựa như cổ chim thiên nga.

Cycnoches

Chi lan này được tìm thấy trong những khu rừng nhiệt đới ẩm ở Nam Mỹ, Mexico và phía nam Panama. Loài này phát triển dưới các tán lá, sống bám trên các cây, hóc đá ven suối. Loài này cần rất nhiều nước trong quá trình phát triển. Sau đó cây bắt đầu rụng lá và ra hoa. Cây sẽ ra hoa tầm tháng 7-8 cho đến hết mùa xuân. Cây lưỡng tính, cho hoa đực và cái, tùy vào môi trường sống của chúng. Đa phần cây sẽ cho hoa cái khi sinh trưởng trong môi trường có độ ẩm thấp và ngược lại sẽ cho hoa đực.
Loài lan này được phát hiện từ năm 1838 cho đến 2001 đã có đến 34 loài (thuần chủng từ rừng chưa lai tạo). Điều này cho thấy chi lan này rất phong phú và đa dạng, do sống trong điều kiện khá trắc trở nên hiện nay chúng ta vẫn chưa thể khám phá hết họ hàng của chúng.

Cycnoches chlorochilon

Đây là loài được nhà thực vật người Đức Johann Friedrich Klotzsch tìm thấy đầu tiên năm 1838.

Một số loài thuần mình đặc biệt ấn tượng.

Cycnoches maculatum (fotografo-osgomes.com)

Cycnoches peruvianum (fotografo-osgomes.com)

Clowesia

Chi lan này phân bố từ Mexico, Venezuela và Brazil, chi lan này tương tự như chi Cycnoches tuy nhiên ít loài hơn, chỉ gồm 7 loài được tìm thấy từ trước đến nay. Đặc điểm của chi này đó là "lưỡi" của chúng có rất nhiều lông tơ, và đầu chả có gì giống với "swan neck".

Một số hình ảnh tham khảo

Clowesia rosea (fotografo-osgomes.com)

Clowessia russelliana (fotografo-osgomes.com)

Tuy số lượng loài không đa dạng nhưng kết cấu của chúng rất đẹp và quyến rũ...

Cataseteum

Đây là dòng đa dạng nhất, với tổng cộng hơn 100 loài thuần chủng trong tự nhiên chưa kể các dòng lai tạo. Về cơ bản dòng này có điều kiện sống tương tự như những dòng đã đề cập, tuy nhiên có một điều khá thú vị đó là hoa đực và cái của cùng 1 cây sẽ có màu sắc, cấu trúc và độ lớn khác nhau khi sinh trưởng trong môi trường khác nhau. Như đã đề cập ở trên, tuy nhiên cá biệt có những cá thể sinh ra trong môi trường trung tính (độ ẩm vừa phải, không cao không thấp) có thể ra cả hoa đưc và cái trên cùng 1 cây (do loài này lưỡng tính).

Dòng này có chiếc lưỡi hoành tráng đặc trưng: to, tròn và mở rộng. Bên cạnh đó phát hoa sẽ phát triển từ gốc chứ không ở giữa thân.

Catasetum longifolium

Catasetum luridum

Một số dòng lai tạo, dòng này có màu sắc sặc sỡ hơn rất nhiều, rất đa dạng, một số cây dưới dây mình thấy anh em Việt Nam có rồi, còn lại đa phần vẫn chưa thấy show ra...Đây là dòng khá mới mẻ, do giá vẫn còn khá cao, với những người chưa "nghiện" lan thì khó lòng trút hầu bao ra cho 1 cây như thế này, giá web khoảng 18-25 USD/Cây thêm thuế, lợi nhuận, chi phí ship từ Mỹ về tới Việt Nam thì đội lên gấp đôi. Cá biệt có thằng black pearl, Việt Nam hay gọi là thiên nga đen, về tới Việt Nam với tầm 4 triệu 1 cây.
(Ảnh mượn tạm bên catasetinaecanada.weebly)